घमण्डका खतराहरू
(English Version: “Dangers of Pride”)
सन् 1715 मा फ्रान्सका लुइस चौधौंको मृत्यु भयो। यस राजाले आफूलाई “महान्” भनेका थिए र गर्वका साथ घमन्ड गरेका थिए, “राज्य म नै हुँ!” उनको समयमा, उनको दरबार युरोपमा सबैभन्दा भव्य थियो। तिनको अन्त्येष्टि पनि उहाँको महानता प्रदर्शन गर्न बनाइएको थियो र शानदार थियो। उनको शव सुनको बाकसमा राखिएको थियो । अनि मृतक राजाको भव्यता बढाउनको लागि र उहाँतर्फ मात्र ध्यान आकर्षित गर्न, गिर्जाघरलाई अत्यन्तै हल्का रूपमा उज्यालो गर्न र उनको कफिनमाथि एउटा विशेष मैनबत्ती राख्न आदेश दिइएको थियो। अन्त्येष्टिका लागि जम्मा भएको ठूलो भीड चुपचाप पर्खिरहेको थियो। त्यसपछि मासिलनले, जो पछि क्लेरमोन्टको बिशप बने, बिस्तारै तल झरेर मैनबत्ती निचोरेर भने, “केवल परमेश्वर मात्र महान् हुनुहुन्छ!”
हामी सबैले यो सरल सत्यलाई निरन्तर सम्झनु अति आवश्यक छ: परमेश्वर मात्र महान् हुनुहुन्छ। उहाँ मात्र उच्च हुनुहुन्छ र उहाँलाई मात्र माथि उठाउनुपर्छ। उहाँ सृष्टिकर्ता हुनुहुन्छ। हामी उहाँको उपासना गर्न बोलाइएका सृष्टिका मानिसहरू हौं! तथापि, साँचो परमेश्वरको उपासना गर्नुको साटो, विशेषगरी घमण्डको पापले गर्दा हामी आफैलाई उपासना गर्न तर्फ लागेका छौं । यदि कुनै एउटा पाप छ जसले मानिसहरूको आत्मालाई अन्य कुनै पनि पापभन्दा बढी नष्ट गरेको छ भने त्यो घमण्डको पाप हो। घमन्ड को प्रकृति सार्वभौमिक छ भन्ने कुरालाई हामी इन्कार गर्न सक्दैनौं। वास्तवमा घमन्ड कुनै नौलो कुरा होइन। यो अदनको बगैंचादेखि नै अवस्थित छ।
यस लेखमा, आउनुहोस् घमण्डको खतरा र यसको उपचारलाई 5 सरल प्रश्नहरू सोधेर र जवाफ दिएर हेरौं।
1. घमण्ड भनेको के हो?
सरल शब्दमा भन्ने हो भने, घमन्ड भनेको धूलोको पूजा गर्नु हो! यो आफैले आफैलाई सिंहासनमा राख्नु हो— त्यो सिंहासन, जुन परमेश्वरको मात्र हुनुपर्दछ! सिंहासनमा विराजमान भएको घमण्डी बेबिलोनलाई परमेश्वरले धेरै अघि कसरी यी गम्भीर शब्दहरूद्वारा हप्काउनुभयो, याद गर्नुहोस्: “तेरो ज्ञान र तेरो बुद्धिले तँलाई भ्रममा पारेको छ, जब तैंले आफ्नो मनमा भन्छेस्, ‘म नै हुँ, मबाहेक अरू कोही छैन’।” [यशैया 47:10b]।
2. घमन्डको स्रोत के हो?
के यो वातावरण हो? के यो कठिन बाल्यकालको कारण हो? होइन! येशूले मर्कूस 7:21-23 मा स्पष्ट जवाफ दिनुहुन्छ, “21किनकि भित्रबाट, अर्थात् मानिसको हृदयबाट खराब विचार, व्यभिचार, चोरी, हत्या, परस्त्रीगमन, 22 लोभ, दुष्टता, छल, छाडापन, ईर्ष्या, निन्दा, घमण्ड, मूर्खता निस्कन्छन्। 23 यी सबै दुष्ट कुराहरू भित्रबाट निस्कन्छन्, र मानिसलाई अशुद्ध पार्छन्।” घमण्डको स्रोत भनेको आफ्नै हृदय हो। यो बाहिरी कुरा होइन, बरु आन्तरिक कुरा हो—जुन कुरा सधैं हाम्रो एउटा भाग हो—हाम्रो हृदय!
3. परमेश्वरले घमन्डलाई कसरी हेर्नुहुन्छ?
घमन्ड कुनै गुण होइन, कसै-कसैले यसलाई भन्छन्। अरूले भनेझैं यो कमजोरी होइन । बरु, यो पाप हो—किनकि परमेश्वरले यसलाई यसो भन्नुहुन्छ! हितोपदेश 21:4 ले यसो भन्छ, “घमण्डी आँखा र घमण्डी हृदय—दुष्टहरूको हलो नजोतिएको खेतले पाप उत्पन्न गर्छ।” त्यसैले हामीले बुझ्नुपर्ने कुरा के हो भने: घमण्ड पाप हो। अनि किनभने यो पाप हो—पवित्र परमेश्वरले स्वाभाविक रूपमा पाप भएका सबै प्रकारका पापहरूलाई घृणा गर्नुपर्छ र गर्नुहुन्छ।
हितोपदेश 16:5a यसो भन्छ, “परमप्रभुले सबै घमण्डीहरूलाई घृणा गर्नुहुन्छ।” “घृणित” भन्ने शब्दले घिनलाग्दो, घृणित र डरलाग्दो कुरा अर्थात् बिग्रिएको खानाजस्तो बुझाउँछ। वास्तवमा परमेश्वरले घृणा गर्नुहुने सबै पापहरूमध्ये, सूचीमा सबैभन्दा माथि रहेको पापलाई धर्मशास्त्रले सङ्केत। घमन्डलाई प्रायः तथाकथित सात घातक पापहरूको शीर्षमा राखिएको छ। हितोपदेश 6:16-19 “16 छ वटा कुराहरू छन्, जसलाई परमप्रभुले घृणा गर्नुहुन्छ, सातौँचाहिँ जो उहाँको दृष्टिमा घृणित छन्: 17 अहङ्कारी आँखा, झूट बोल्ने जिब्रो, निर्दोषको रगत बगाउने हात, 18 दुष्ट योजनाहरू रच्ने हृदय, खराबी काम गर्न झट्टै अग्रसर हुने पाइला, 19असत्य बोल्ने झूटो साक्षी, र दाजुभाइहरूका माझमा झगड़ा उठाउने मानिस।” यस सूचीमा पनि, घमंडले नम्बर २ हुन सहन सक्दैन! कुनै आश्चर्य छैन, परमेश्वरले घमण्डलाई घृणा गर्नुहुन्छ!
4. घमण्डी मानिसहरूलाई परमेश्वरले कस्तो प्रतिक्रिया दिनुहुन्छ?
किनभने यो पाप हो र उहाँको दृष्टिमा घृणित छ, त्यसैले परमेश्वर घमण्डीहरूको विरुद्धमा खडा हुनुहुन्छ। घमण्डी हृदय भएकाहरूलाई परमप्रभुले घृणा गर्नुहुन्छ भनी बताएपछि हितोपदेश 16:5 को अन्तमा यसो भनिएको छ: “यो निश्चय छ, तिनीहरू दण्डरहित रहनेछैनन्।” याकूब 4:6a मा लेखिएको छ, “परमेश्वरले अभिमानीहरूको विरोध गर्नुहुन्छ।” अनि यसको अर्थ उहाँले ती सबैलाई तल झार्नुहुनेछ जसले आफ्नो हृदयमा घमण्ड गर्छन्। एदोमको घमण्डी राष्ट्रलाई उहाँले भन्नुभएका शब्दहरूमा परमेश्वरले यसो भन्नुभएको छ: “3तेरो हृदयको घमण्डले तँलाई धोका दिएको छ। तँ चट्टानका ध्वान्द्राहरू र अल्गा-अल्गा ठाउँमा बस्ने, ‘मलाई तल जमिनमा खसाल्न कसले सक्छ?’ भनी तँ आफ्नो मनमा भन्छस्। 4तर गरुडहरूजस्तै तँ माथि उड़े पनि र ताराहरूका बीचमा तेरो गुँड़ बनाए तापनि त्यहाँबाट म तँलाई तल खसाल्नेछु” परमप्रभु घोषणा गर्नुहुन्छ [ओबदिया 1: 3-4]। अनि हृदयमा घमण्ड गर्नेहरूलाई परमेश्वरले ठीक यही गर्नुहुन्छ। उहाँले तिनीहरूलाई तल ल्याउनुहुन्छ। र यो एक धेरै दर्दनाक पतन हो!
5. घमण्डको उपचार के हो?
घमन्डको एउटा मात्र उपचार छ। अनि यो एउटा सरल उपचार हो—परमेश्वरले तोक्नुभएको एउटा उपचार: नम्रता! परमेश्वरले यशैया 66:2b मा यी शब्दहरू भन्नुभएको छ, “जो आत्मामा दीन र चूर्ण छ, र मेरो वचनमा काम्दछ, त्यसलाई म आदर गर्दछु।” साँचो नम्र व्यक्तिले जीवनका सबै क्षेत्रमा परमेश्वरको वचनको अधीनमा बस्छन्—चाहे जतिसुकै मूल्य चुकाउनुपरे तापनि! अनि त्यस्तो व्यक्तिले परमेश्वरको अनुग्रह पाउनेछ। यो परमेश्वरको प्रतिज्ञा हो!
मसीही लेखक तथा वक्ता एसडी गोर्डनले यसो भने:
हरेक मानिसको जीवनमा एउटा सिंहासन हुन्छ। अनि जब सिंहासनमा स्वयं हुन्छ, ख्रीष्ट क्रूसमा हुनुहुन्छ। तर जब ख्रीष्ट सिंहासनमा हुनुहुन्छ, आफै क्रूसमा हुन्छौ। तपाईंको जीवनको सिंहासन कसले ओगटेको छ – आफैले? तपाईंको परिवारले? तपाईंको स्थितिले? तपाईंको घरले? तपाईंको सम्पत्तिले? तपाईंको आकर्षणले? तपाईंको प्रतिभाले? तपाईको अस्तित्वको उद्देश्य के हो? यदि तपाईंले आफ्नो सबैभन्दा उच्च लक्ष्य प्राप्त गर्नुभयो भने, त्यो सबैको महत्व के हुनेछ? यसले परमेश्वरको महिमा ल्याउँछ कि आफैलाई? हामी सबैले परमेश्वरसँग अरू कुनै पनि कुरा वा अरू कसैलाई सिंहासनमा राखेकोमा क्षमा गरिदिनुहोस् भनी बिन्ती गर्नु आवशयक छ। हामीले साँचो अर्थमा उहाँलाई पश्चात्ताप गर्न र प्रभुको रूपमा उहाँलाई “पुन: सिंहासन” दिने शक्ति दिनुहोस् भनी बिन्ती गर्न आवश्यक छ।
परमेश्वरको उच्च घर र निम्न घर छ; स्वर्गीय घर र पार्थिव घर; यशैया 57:15 मा बताइएझैं, “किनकि सदासर्वदा जीवित हुनुहुने, उच्च र श्रेष्ठ, जसको नाउँ पवित्र हो, उहाँ भन्नुहुन्छ, ‘म उच्च र पवित्र ठाउँमा बस्दछु, विनम्रको आत्मा जागृत गराउन र पश्चात्तापीको हृदय जागृत गराउन, त्यससँग पनि बस्दछु जो आत्मामा पश्चात्तापी र विनम्र छ।’” आफ्नो घमन्डबाट पश्चात्ताप गर्दा र नम्रताको पछि लाग्दा हामी साँचो अर्थमा आत्माको मदत खोजौं। यसरी, परमप्रभुले हाम्रो हृदयमा पार्थिव घर भेट्टाउनुहुनेछ भनेर हामी पक्का हुन सक्छौं!